Bàn chải đánh răng là một dụng cụ vệ sinh răng miệng rất quen thuộc nhưng bạn có chắc mình đã biết cách lựa chọn một chiếc bàn chải phù hợp cho mình và người thân. Hãy cùng hiDental tìm hiểu về người bạn đồng hành mỗi ngày đem lại cho chúng ta hàm răng trắng khoẻ nhé.

Từ thời xa xưa, con người đã biết làm sạch răng bằng nhiều cách khác nhau. Đến năm 1780, William Addis (Anh) chế tạo bàn chải răng miệng hiệu quả đầu tiên. Qua thời gian, bàn chải đánh răng trở thành một công cụ giúp ngăn ngừa các bệnh về răng miệng: sâu răng, nha chu…

Theo Từ điển Y khoa, Chải răng là hành động làm sạch răng và nướu bằng việc sử dụng một bàn chải mềm được thiết kế đặc biệt cho mục đích này. Việc chọn lựa bàn chải thích hợp để đạt hiệu quả cao và không gây tổn thương cho răng và nướu là mối quan tâm của nhiều gia đình. Bác sĩ hiDental sẽ phân tích các yếu tố cần được quan tâm để chọn bàn chải phù hợp cho từng thành viên trong gia đình bạn nhé!

Cấu tạo của bàn chải đánh răng

Các phần của bàn chải đánh răng

Tiêu chuẩn chọn bàn chải đánh răng

Các yếu tố cần lưu ý khi chọn bàn chải gồm có :

Lông bàn chải

Việc lựa chọn bàn chải lông mềm theo các chuyên gia nha khoa là yếu tố quan trọng nhất. Bàn chải lông cứng tuy có vẻ dễ làm sạch mảng bám nhưng có nguy cơ cao làm tổn thương bề mặt răng và nướu và khó làm sạch vùng kẽ răng hơn bàn chải lông mềm. Theo Hiệp Hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA) và các nghiên cứu trên thế giới, bàn chải lông mềm cần đạt các tiêu chuẩn như sau:

• Gồm 2-4 hàng lông, 5-12 túm lông/hàng,  80-86 sợi lông/túm

• Đường kính mỗi sợi lông: nhỏ hơn 0.007 inch (Bàn chải lông vừa: 0.007-0.012 inch, Bàn chải lông cứng: 0.012-0.014 inch)

• Các đầu sợi lông được mài tròn (quan sát dưới kính hiển vi)

Nguồn: Number, length and end-rounding quality of bristles in manual child and adult toothbrushes – MELEK D. TURGUT et al, International journal of Paediatric Dentistry 2011; 21: 232– 239

Đầu bàn chải

Kích thước đầu bàn chải nên thích hợp với miệng và răng của từng người và từng độ tuổi khác nhau. Việc dùng bàn chải có kích thước quá lớn hay quá nhỏ sẽ làm giảm hiệu quả trong việc chải răng. Hình dạng đầu bản chải hầu như không ảnh hưởng đến khả năng làm sạch răng.

Cán bàn chải

Gồm có nhiều loại: cán thẳng, cán cong, cán gấp khúc. Người lớn có thể tùy chọn loại cán tạo sự thoải mái khi cầm nắm bàn chải. Riêng với trẻ em, cán bàn chải thẳng thích hợp cho trẻ tập quen kiểm soát lực chải răng dễ dàng hơn.

Đối với trẻ em, việc chải răng cần được quan tâm ngay từ khi răng sữa đầu tiên mọc. Việc chăm sóc này có thể bắt đầu bằng dùng gạc nhỏ, mềm để lau sạch. Sử dụng bàn chải khi trẻ mọc nhiều răng hơn (1-2 tuổi). Cần quan tâm đặc biệt về kích thước đầu bàn chải nhỏ và lông bàn chải càng mềm càng tốt khi chọn bàn chải cho trẻ ở lứa tuổi này

Có nên sử dụng bàn chải điện?

Hiện nay, với sự phát triển của công nghệ hiện đại, một số dòng bàn chải điện được giới thiệu trên thị trường. Cùng tìm hiểu những điều bạn chưa biết về bàn chải điện nhé.

Bàn chải điện được giới thiệu đầu tiên vào những năm 1960. Trải qua thời gian phát triển, bàn chải điện được phân loại dựa vào cách thức chuyển động (rung tại chỗ, dao động xoay tròn), tốc độ chuyển động.

Hình a: Bàn chải điện rung tại chỗ
Hình b: Bàn chải điện với dao động xoay tròn
Nguồn: Review Safety and Design Aspects of Powered Toothbrush—A Narrative Review – Clarence Ng et al, Dent. J. 2020, 8, 15

Bên cạnh việc tiện lợi ít thao tác tay hơn nhờ các chuyển động tự động của bàn chải điện, nhiều nghiên cứu đã được thực hiện để đánh giá và so sánh hiệu quả chải răng giữa bàn chải điện và bàn chải truyền thống. Kết quả cho thấy sự khác biệt này không đáng kể, chỉ riêng loại bàn chải điện với dao động xoay tròn cho hiệu quả tương đối  cao hơn bàn chải thông thường. Tuy nhiên, việc chải răng còn phụ thuộc và nhiều yếu tố khác, đặc biệt là chải răng đúng cách.

Với các ưu điểm trên, dù với giá thành cao hơn nhưng bàn chải điện xoay tròn vẫn được khuyến cáo dùng với những người gặp khó khăn trong việc chải răng như người lớn tuổi, người khuyết tật (người chăm sóc thuận lợi hơn khi hỗ trợ chăm sóc răng miệng), trẻ em..hay người đang niềng răng.

Chăm sóc bàn chải đánh răng

Dưới đây là các khuyến cáo của Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ và Hội đồng Khoa Học trong việc sử dụng bàn chải đánh răng:

• Thay bàn chải trung bình mỗi 3-4 tháng hoặc sớm hơn nếu bàn chải có dấu hiệu mòn, cong, toe, thưa lông bàn chải. Tương tự cho bàn chải điện, thay bộ phận đầu bàn chải. Riêng với trẻ em, tần suất thay bàn chải thường cao hơn.

• Không sử dụng chung bàn chải, không để bàn chải chung nơi/tiếp xúc với bàn chải của người khác vì nguy cơ lây nhiễm chéo.

• Rửa bàn chải với nước sau khi chải răng để loại bỏ mảng bám và kem đánh răng còn thừa. Sau đó đặt bàn chải ở vị trí cao và khô thoáng, không nên đậy nắp kín vì môi trường ẩm là điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
  

Tài liệu tham khảo:

1.  Evaluation of the bristle end-rounding patterns of children’s toothbrushes using scanning electron microscopy and stereomicroscopy. H-S Lee H-I Jung S-M Kang H-E Kim B-I Kim

2.  Review Safety and Design Aspects of Powered Toothbrush—A Narrative Review – Clarence Ng et al, Dent. J. 2020, 8, 15

3.  Toothbrush selection : A dilemma? – Dhiraj Sasan et al, Indian J Dent Res. 2006 Oct-Dec;17(4):167-70

4.  Use of Toothpaste and Toothbrushing Patterns Among Children and Adolescents — United States, 2013–2016 – Gina Thornton-Evans, DDS et al, CDC

5.   Thông tin từ Hiệp hội nha khoa Hoa Kỳ https://www.ada.org/en/member-center/oral-health-topics/toothbrushes